Stomatologia Wcisło http://stomatologia-wcislo.pl

Na przykład, będąca popularnym antybiotykiem tetracyklina może powodować przebarwienia zębów. Z tego względu, nie powinno się jej przyjmować w okresie karmienia ani w ostatnich 4, 5 miesiącach ciąży.

Jako że zęby pojawiają się u dziecka zazwyczaj około szóstego miesiąca życia, niemowlęta nie wymagają standardowego dbania o zęby i dziąsła za pomocą szczotkowania i nitkowania. Tym niemniej, każdy nowy rodzic powinien wiedzieć, iż niemowlęta mają szczególne potrzeby związane z higieną jamy ustnej.

Ich przykładem jest ochrona przed próchnicą butelkową oraz dbanie o to, aby organizm dziecka otrzymywał odpowiednią ilość fluoru.

Co to jest próchnica butelkowa i jak można jej zapobiec?

Przyczyną próchnicy butelkowej jest częsty i rozłożony w dłuższym czasie kontakt z płynami zawierającymi węglowodany, takimi jak mleko, mieszanki mleczne i soki owocowe. Podczas snu dziecka bogate w cukier płyny na długi czas gromadzą się wokół zębów, powodując ubytki próchnicze, które najpierw powstają w przednich górnych i dolnych zębach. Dlatego też, nie powinno się pozwalać dziecku zasypiać z butelką soku lub mleka w ustach.

Zamiast tego, przed ułożeniem dziecka do snu daj mu butelkę z wodą albo zalecony przez stomatologa smoczek. Jeżeli karmisz dziecko piersią, nie pozwalaj mu na ciągłe ssanie, a po każdym karmieniu wytrzyj jego ząbki oraz dziąsła czystą i wilgotną ściereczką lub kawałkiem gazy.

Fluor ma korzystne działanie jeszcze przed procesem wyrzynania się zębów Twojego dziecka, ponieważ w procesie tworzenia się zębów wzmacnia ich szkliwo. W niektórych systemach wodociągowych do wody dodaje się odpowiednią ilość fluoru z myślą o właściwym rozwoju zębów.

Aby dowiedzieć się, czy i w jakim stopniu używana woda jest fluorkowana, należy skontaktować się z lokalnym zakładem wodociągów i kanalizacji. Jeżeli woda w Twojej sieci miejskiej nie zawiera fluoru bądź jego stężenie jest niewystarczające, zasięgnij rady lekarza pediatry lub stomatologa, który może zalecić dziecku codzienne podawanie kropli fluorkowych.

Większość stomatologów zaleca, aby dzieci regularnie odwiedzały gabinety dentystyczne począwszy od 2. roku życia. Nie tylko pozwala to stomatologowi obserwować wzrost i rozwój zębów Twojego dziecka, ale jest również okazją dla rodzica, aby zdobyć wiedzę o rozwoju zębów, konieczności zapewnienia odpowiedniego poziomu fluoru, sposobach pomocy dziecku w dbaniu o właściwą higienę jamy ustnej, sposobach postępowania w przypadku dziecięcych nawyków (np. ssania smoczka), diecie i odżywianiu oraz zapobieganiu urazom jamy ustnej.

Zawsze podkreślaj, że wizyta u dentysty jest pozytywnym przeżyciem. Wyjaśnij dziecku, że wizyta u dentysty pomaga zachować zdrowe zęby. Dbając o przychylne nastawienie dziecka, zwiększasz szanse na to, że będzie ono regularnie odwiedzać stomatologa przez całe swoje życie.

Co powinienem zrobić, kiedy moje dziecko zaczyna ząbkować?

Proces wyrzynania się zębów rozpoczyna się w wieku około 6 miesięcy i trwa do 3. roku życia. Powoduje on, że w wielu przypadkach dziąsła stają się delikatne, co może być przyczyną drażliwości. Łagodzące efekty przynosi pocieranie dziąseł palcem, chłodną łyżeczką lub wyjętym z zamrażalnika gryzakiem do ząbkowania.

Można także zastosować żele i lekarstwa uśmierzające ból przeznaczone dla ząbkujących dzieci. Przed ich podaniem poradź się stomatologa lub lekarza pediatry. Jeżeli wyrzynaniu się zębów towarzyszy gorączka, najlepiej jest skontaktować się z lekarzem, który wykluczy możliwość występowania innego stanu chorobowego.

Jak należy prawidłowo szczotkować zęby małego dziecka?

Dobrze jest, jeżeli do ukończenia 6. roku życia dziecko myje zęby pod opieką rodzica stosującego się do poniższych wskazówek:

• Nałóż na szczoteczkę odrobinę (tj. porcję wielkości ziarnka grochu) fluorkowej pasty do zębów. Uważaj, aby dziecko nie połykało pasty.
• Przy pomocy szczoteczki o miękkich włóknach najpierw szczotkuj wewnętrzne powierzchnie wszystkich zębów, czyli miejsca, w których gromadzi się najwięcej płytki nazębnej. Ustaw włókna pod kątem do linii dziąseł i wykonuj łagodne ruchy do przodu i do tyłu.
• Wyczyść wszystkie zewnętrzne powierzchnie zębów. Ustaw włókna pod kątem do linii dziąseł i wykonuj łagodne ruchy do przodu i do tyłu.
• Ustaw szczoteczkę tak, aby włókna spoczywały na żującej powierzchni zębów. Szczotkuj delikatnie wykonując ruchy do przodu i do tyłu.

Odruch ssania jest u dziecka normalnym i zdrowym nawykiem. Tym niemniej, zwyczaj ssania kciuka lub innego palca może spowodować problemy z rozwojem jamy ustnej i szczęk oraz ułożeniem zębów, jeżeli trwa po pojawieniu się zębów stałych, tj. pomiędzy 4. a 7. rokiem życia.

Skutkiem nawykowego ssania kciuka lub innego palca może być wykrzywienie przednich zębów na zewnątrz (czasami mówi się o tzw. „króliczych zębach”) oraz zgryz otwarty. To z kolei może być przyczyną problemów po osiągnięciu dorosłości, takich jak przedwczesne zużycie zębów, zwiększony rozwój próchnicy oraz dyskomfort podczas gryzienia.

Do podobnych problemów może prowadzić ssanie smoczka po wyrznięciu się zębów stałych.

Najlepsza droga do zaprzestania ssania kciuka lub innego palca wiedzie przez pozytywne bodźce, a nie negatywne słowa czy zachowanie. Twoje dziecko robi tylko to, co wydaje mu się naturalne.

Pochwal je, gdy nie ssie kciuka. Możesz także skupić się na zmniejszeniu niepokoju, który jest przyczyną ssania kciuka przez dziecko. Innym rozwiązaniem jest przypominanie dziecku o nawyku poprzez zabandażowanie kciuka lub nałożenie w nocy skarpetki na rękę. Poza tym, stomatolog lub lekarz pediatra może przepisać lek o gorzkim smaku, którym smaruje się kciuk.

*Spotkanie Naukowego Towarzystwa Pediatrycznego (PAS): Pismo okólne (5/1/01).

Co powoduje próchnicę wczesną?

• Pozwalanie, aby dziecko zasypiało z butelką. Kiedy dziecko śpi, płyny zawierające cukier gromadzą się wokół zębów i mogą być przyczyną próchnicy. Nawet mleko matki i mieszanki mleczne zawierają cukier.
• Długotrwałe ssanie piersi lub pozwalanie, aby dziecko zasypiało podczas ssania piersi.
• Pozwalanie, aby dziecko spacerowało sobie z butelką.

Układaj dziecko do snu bez butelki …

Dziecko potrafi zasnąć bez butelki! Skorzystaj z poniższych pięciu wskazówek:

• Pozwól, aby – kładąc się spać – dziecko wzięło ze sobą „uspokajającą” maskotkę, pluszowego misia, lalkę albo ulubioną zabawkę.
• Zaśpiewaj cichą piosenkę lub włącz kojącą muzykę.
• Trzymaj albo kołysz dziecko.
• Masuj plecy dziecka, aby je uspokoić.
• Przeczytaj lub opowiedz dziecku bajkę.

• Utrata zębów
• Problemy ze słuchem i mową
• Wykrzywienie zębów stałych
• Ostry ból
• Niskie poczucie własnej wartości
• Próchnica zębów

Jak można zapobiec próchnicy wczesnej?

• Wyrób sobie zwyczaj układania dziecka do snu bez butelki.
• Nigdy nie układaj dziecka do snu z butelką wypełnioną mieszanką mleczną, mlekiem, sokiem, wodą z cukrem albo napojem gazowanym. Jeżeli dziecku do zasypiania jest potrzebna butelka, wypełnij ją wodą.
• Nie pozwalaj, aby dziecko spacerowało sobie z butelką.
• Pomiędzy 6. a 12. miesiącem życia zacznij uczyć dziecko pić z kubka. Przed ukończeniem 1. roku życia zastąp butelkę kubkiem do nauki samodzielnego picia.
• Zapytaj lekarza lub stomatologa, czy organizm dziecka otrzymuje codziennie wystarczającą ilość fluoru.

To od Ciebie zależy, czy Twoje dziecko będzie miało zdrowe zęby i promienny uśmiech!

Nauczenie małego dziecka właściwej dbałości o higienę jamy ustnej jest inwestycją w jego zdrowie, która będzie przynosić korzyści przez całe życie. Na początek można samemu dać przykład – odpowiednia troska o własne zęby to dla dziecka sygnał, że zdrowie jamy ustnej jest czymś, co należy cenić.

A wszystko, co sprawia, że dbanie o zęby zamienia się w dobrą zabawę, na przykład wspólne mycie zębów z dzieckiem albo pozwolenie mu na wybranie własnej szczoteczki, zachęca jednocześnie do odpowiedniego dbania o higienę jamy ustnej.

Aby pomóc dzieciom chronić zęby i dziąsła oraz znacznie ograniczyć ryzyko powstania ubytków próchnicowych, naucz je wykonywania następujących prostych czynności:

• szczotkuj zęby 2 razy dziennie korzystając z pasty do zębów z fluorem w celu usunięcia płytki nazębnej – tworzącej się na zębach lepkiej warstwy, która jest główną przyczyną próchnicy.
• codziennie używaj nici dentystycznej w celu usunięcia płytki nazębnej z przestrzeni pomiędzy zębami i miejsc poniżej linii dziąseł, zanim stwardnieje i przekształci się w kamień. Powstały kamień nazębny może być usunięty jedynie podczas profesjonalnego zabiegu czyszczenia.
• dbaj o pełnowartościową dietę ograniczającą pokarmy bogate w cukier lub skrobię – substancje wytwarzające kwasy płytki nazębnej, które powodują próchnicę zębów. Nie spożywaj takich pokarmów jako przekąski, lecz staraj się je włączać do głównego posiłku – większa ilość śliny, jaka towarzyszy posiłkowi, pozwala wypłukać resztki pokarmowe z jamy ustnej.
• stosuj produkty do higieny jamy ustnej zawierające fluor, w tym pastę do zębów.
• przyprowadzaj dziecko do dentysty na regularne kontrole zębów.

Jakich metod szczotkowania zębów mogę nauczyć swoje dziecko?

Podczas mycia zębów możesz dopilnować wykonania poniższych prostych czynności do czasu, w którym dziecko samo je opanuje:

• nałóż na szczoteczkę odrobinę (tj. porcję wielkości groszku) pasty do zębów z fluorem. Dopilnuj, aby dziecko nie połykało pasty.
• przy pomocy szczoteczki o miękkich włóknach najpierw szczotkuj wewnętrzne powierzchnie wszystkich zębów, czyli miejsca, w których gromadzi się najwięcej płytki nazębnej. Czyść zęby wykonując łagodne ruchy do przodu i do tyłu.
• wyczyść zewnętrzną powierzchnię każdego zęba. Trzymaj szczoteczkę pod kątem oraz wzdłuż zewnętrznej linii dziąseł. Szczotkuj delikatnie wykonując ruchy do przodu i do tyłu.
• wyczyść powierzchnię żującą każdego zęba. Szczotkuj delikatnie wykonując ruchy do przodu i do tyłu.
• końcówką szczoteczki wyczyść wewnętrzną powierzchnię zębów przednich, zarówno górnych, jak i dolnych.
• pamiętaj, że każdemu dziecku podoba się czyszczenie języka!

Kiedy dziecko powinno zacząć stosować nić dentystyczną?

Ponieważ stosowanie nici dentystycznej usuwa resztki pokarmowe oraz płytkę bakteryjną z miejsc pomiędzy zębami, które są niedostępne przy pomocy szczoteczki, powinno się nitkować dziecku zęby od wieku 4 lat. Po osiągnięciu 8. roku życia większość dzieci potrafi nitkować zęby samodzielnie.

Co to jest lakowanie i jak mogę sprawdzić, czy moje dziecko go potrzebuje?

Lakowanie tworzy wysoce skuteczną ochronę przed próchnicą zębów u dzieci. Polega na uszczelnieniu cienką warstwą lakieru żujących powierzchni stałych zębów tylnych, gdzie powstaje większość ubytków.

Nałożenie warstwy uszczelniającej jest bezbolesne i może być wykonane podczas jednej wizyty u stomatologa. O ewentualne korzyści lakowania dla dziecka można zapytać stomatologa.

Fluor jest jednym z najlepszych sposobów na powstrzymanie rozwoju próchnicy zębów. Jako naturalnie występujący minerał, fluor łączy się ze szkliwem zębów i powoduje jego wzmocnienie. W niektórych systemach wodociągowych do wody dodaje się odpowiednią ilość fluoru z myślą o właściwym rozwoju zębów.

Aby dowiedzieć się, czy i w jakim stopniu używana woda jest fluorkowana, należy skontaktować się z lokalnym zakładem wodociągów i kanalizacji. Jeżeli woda w Twojej sieci miejskiej nie zawiera fluoru bądź jego stężenie jest niewystarczające, wówczas lekarz pediatra lub stomatolog może zalecić dzieciom stosowanie kropli lub płukanki fluorkowej, a także pasty do zębów zawierającej fluor.

Jakie znaczenie ma prawidłowa dieta dla zdrowia jamy ustnej dziecka?
Dziecko potrzebuje pełnowartościowej diety, aby jego zęby były mocne i odporne na próchnicę. Obok szerokiej gamy witamin i minerałów, dieta dziecka powinna obejmować wystarczające ilości wapnia i fosforu oraz zapewniać odpowiedni poziom fluoru.

Jeżeli w przypadku Twojego dziecka największą ochronę przed próchnicą zębów stanowi fluor, wówczas najpoważniejszym wrogiem może być częste spożywanie przekąsek między posiłkami. Cukry i skrobia zawarte w wielu artykułach żywnościowych i przekąskach, takich jak herbatniki, cukierki, suszone owoce, napoje chłodzące, paluszki słone i chipsy, wchodzą w kontakt z płytką nazębną tworząc kwasy, które atakują szkliwo i mogą być przyczyną próchnicy.

Każdy „atak płytki nazębnej” może trwać nawet przez 20 minut po zakończeniu posiłku lub przekąski. Nawet niewielkie „skubnięcie” czegoś może prowadzić do produkcji kwasów, tak więc najlepiej jest ograniczać wszelkie przekąski pomiędzy posiłkami.

Co należy zrobić, jeżeli dziecko ukruszy, złamie lub wybije sobie któryś z zębów?
W przypadku uszkodzenia zęba u dziecka należy natychmiast skontaktować się ze stomatologiem, który będzie chciał obejrzeć miejsce uszkodzenia, aby podjąć decyzję co do właściwego leczenia.

Jeżeli dziecko odczuwa ból spowodowany złamaniem, pęknięciem lub ukruszeniem zęba, należy natychmiast udać się do lekarza. Do czasu wizyty można podać dziecku dostępny bez recepty środek uśmierzający ból. W miarę możliwości, należy zachować wszelkie odłamane fragmenty zęba i pokazać je dentyście.

W przypadku całkowitego wyłamania zęba z jamy ustnej wskutek urazu, należy jak najszybciej zanieść utracony ząb do stomatologa. Należy starać się nie dotykać zęba – nie wycierać go, ani nie czyścić. Do czasu przekazania dentyście ząb należy umieścić w wodzie lub mleku.

Dzięki zabiegowi reimplantacji, istnieje możliwość ponownego wstawienia zęba do jamy ustnej dziecka.

Mając na względzie ogólny stan zdrowia dziecka, wielu specjalistów zaleca karmienie piersią a nie butelką. Jednakże zarówno karmienie piersią, jak i butelką może w jednakowy sposób być przyczyną próchnicy wczesnej.

Aby zapobiec próchnicy wczesnej:

• Unikaj karmienia w nocy, na przykład układania dziecka koło siebie i pozwalania, aby ssało zawsze, kiedy ma na to ochotę. Pokarm może „zbierać się” w jamie ustnej dziecka i powodować ciągłe wytwarzanie kwasów przez całą noc. Kwasy te prowadzą do rozwoju próchnicy.
• Nie pozwalaj, aby dziecko spacerowało sobie z butelką.

Czy ssanie kciuka przez dziecko jest zjawiskiem normalnym?

Ssanie kciuka jest normalną czynnością niemowląt; większość dzieci samodzielnie zapomina o niej przed ukończeniem dwóch lat.

• Jeżeli dziecko ssie kciuk po ukończeniu 2 lat, postaraj się, aby przestało to robić do 4. roku życia.
• Ssanie kciuka u dzieci starszych niż czteroletnie może być przyczyną wykrzywienia i nadmiernego ściśnięcia zębów oraz/lub problemów ze zgryzem.

Czy to dobrze, że dziecko ssie smoczek?

Tak, ale nie zanurzaj smoczka w cukrze, miodzie ani słodzonym płynie. Ponadto:

• Postaraj się, aby dziecko zrezygnowało z ssania smoczka do ukończenia 2. roku życia.
• Z punktu widzenia zdrowia dziecka, nie ma różnicy pomiędzy ssaniem smoczka i kciuka. Pamiętaj jednak, że smoczek może być lepszym rozwiązaniem, gdyż łatwiej jest odzwyczaić dziecko od ssania smoczka niż kciuka.

Stosuj niewielką szczoteczkę do zębów o miękkich włóknach. Wykonuj okrężne ruchy na wszystkich powierzchniach zębów, zwłaszcza w miejscach, gdzie ząb styka się z linią dziąseł. Jeżeli dziecko potrafi wypluwać pastę, nakładaj na szczoteczkę odrobinę (tj. porcję wielkości ziarnka grochu) fluorkowej pasty do zębów.

Podczas wizyty dziecka w gabinecie dentystycznym rodzice i dzieci powinni poprosić stomatologa o zademonstrowanie prawidłowego sposobu szczotkowania.

Czy rodzic może przekazać dziecku bakterie szkodliwe dla jego zębów?

Tak. Drobnoustroje wywołujące ubytki próchnicze mogą przedostać się do drugiego organizmu poprzez kontakt fizyczny – na przykład wówczas, gdy dziecko wkłada ręce do ust rodzica, a następnie do swoich. Z tego względu, jest bardzo ważne, aby rodzice dbali o zdrowy stan swoich zębów i dziąseł.

Ponadto z badań wynika, że wskutek wymiany krwi pomiędzy kobietą w ciąży a jeszcze nienarodzonym dzieckiem, wszelkie infekcje jamy ustnej, w tym ubytki próchnicze lub choroba dziąseł (zapalenie przyzębia), mogą mieć wpływ na dziecko.

Według Narodowego Instytutu Badań Zębów i Twarzoczaszki (NIDCR) przy Narodowym Instytucie Zdrowia, stwierdzono przypadki związków pomiędzy chorobami/infekcjami jamy ustnej a przedwczesnymi porodami dzieci z niedoborem wagi.

Od kiedy dziecko powinno myć zęby pastą z fluorem?

Od momentu, w którym nauczy się wypluwać. Fluor jest bezpieczny i niezbędny do tego, by zęby były zdrowe, ale tylko w odpowiedniej ilości. Młodsze dzieci zazwyczaj połykają duże ilości pasty do zębów, a to może prowadzić do fluorozy powodującej odbarwienie się zębów.

Działanie prewencyjne

Potencjalne miejsca niebezpieczne w moim otoczeniu

Popychanie

• Zachęcaj dzieci, aby wykazywały się wzajemną troską o siebie i, jeżeli jest to stosowne, delikatnie przypominaj im, aby czekały na swoją kolejkę

Upadki na schodach

• Nie pozwalaj, aby dzieci czuły się popędzane

Upadki z roweru i urządzeń na placu zabaw

• Zapoznaj się z zasadami bezpieczeństwa
• Naucz dzieci bezpiecznego korzystania
• Upewnij się, że urządzenia są dostosowane do wieku dziecka i w dobrym stanie technicznym

Bieganie z przedmiotami w ustach

• Wspólnie przygotujcie listę jedynych rzeczy, które można brać do buzi, oraz ilustracje do niej
• Powieście ją na wysokości wzroku dziecka

• Przypominaj dzieciom, aby chodziły a nie biegały
• Usuwaj z podłogi zabawki, materiały i rozlane płyny

Wypadki samochodowe (nagłe hamowanie)

• Zawsze zapinaj pasy bezpieczeństwa
• Wręcz dzieciom rekwizyty w celu odegrania scenki

Gryzienie twardych przedmiotów

• Wspólnie przygotujcie listę wszystkich rzeczy, których nie wolno gryźć
• Zachęcaj dzieci, aby wymyślały nowe przedmioty, które można dodać do listy

Czy wiesz, że?

• Przednie górne zęby są najbardziej narażone podczas wypadków
• Urazy zębów i dziąseł tylnej części jamy ustnej są zazwyczaj spowodowane obgryzaniem ołówków, gryzieniem lodu lub rozgryzaniem orzechów

Niezależnie od tego, czy nosisz aparat korekcyjny czy też korzystasz z innych zabiegów ortodontycznych, ważne jest, aby:

• Szczotkować zęby 2 razy dziennie korzystając z fluorkowej pasty do zębów w celu usunięcia płytki nazębnej, która jest główną przyczyną próchnicy zębów i chorób dziąseł.
• Codziennie używać nici dentystycznej w celu usunięcia płytki nazębnej z przestrzeni pomiędzy zębami i miejsc poniżej linii dziąseł. Nieusuwana codziennie płytka nazębna twardnieje i przekształca się w kamień – brzydki i twardy żółty nalot.
• Ograniczać spożywanie pokarmów bogatych w cukier lub skrobię, zwłaszcza lepkich przekąsek.
• Regularnie odwiedzać stomatologa w celu wykonania profesjonalnych zabiegów oczyszczania zębów i badań kontrolnych.

Czysta jama usta nie tylko sprawia, że zęby mogą służyć Ci przez całe życie, ale po prostu poprawia Twoje samopoczucie. Poza tym, zapewnia Ci świeższy oddech i ładniejszy uśmiech.

Co nastolatki powinny wiedzieć o higienie jamy ustnej?

Problemy z zębami i dziąsłami mogą wystąpić i faktycznie występują u osób nastoletnich. Uzyskanie dodatkowych informacji na temat kwestii mających wpływ na zdrowie jamy ustnej może pomóc w podejmowaniu optymalnych decyzji.

Ortodoncja – Duża liczba starszych dzieci oraz nastolatków musi stosować aparaty korekcyjne w celu poprawienia ściśniętych lub wykrzywionych zębów oraz niewłaściwego ustawienia szczęk. Nieprawidłowo ustawione zęby powodują większe trudności podczas czyszczenia, są bardziej narażone na wczesną utratę i wywierają dodatkowe naprężenie mięśni żujących.

Ocena ortodontyczna pozwala określić, czy powinieneś nosić aparat korekcyjny, a także wskazać odpowiedni dla Ciebie sposób leczenia. Jeżeli nosisz aparat korekcyjny, powinieneś zwracać szczególną uwagę na prawidłowe mycie zębów.

Ochronne szczęki – Jeżeli uprawiasz sport, ochronne szczęki mają krytyczne znaczenie dla ochrony Twojego uśmiechu. Zazwyczaj przykrywają one górne zęby, zapewniając ochronę przed ich wyłamaniem, rozcięciem warg i innymi urazami jamy ustnej.

Jeżeli nosisz aparat korekcyjny lub inne stałe uzupełnienia (na przykład most) na dolnej szczęce, wówczas stomatolog może zasugerować wykonanie ochronnej szczęki również na zęby dolne.

Odżywianie – Odżywianie odgrywa kluczową rolę w zachowaniu zdrowych zębów i dziąseł. Cukry i skrobia wchodzące w skład wielu przekąsek i napojów przyczyniają się do powstawania płytki nazębnej, która niszczy szkliwo zębów.

Ograniczaj liczbę spożywanych przekąsek i napojów – po każdym spożyciu pokarmów i napojów zawierających cukry i skrobię zęby są przez co najmniej 20 minut poddawane atakom kwasów. Przestrzeganie odpowiednio zbilansowanej diety na bazie 5 grup pokarmów może znacznie poprawić zdrowie jamy ustnej.

Decydując się na przekąskę, wybieraj pokarmy pożywne, takie jak ser, surowe warzywa, jogurt naturalny lub owoce.

W dłuższej perspektywie żucie tytoniu oraz palenie papierosów i cygar zwiększa ryzyko raka jamy ustnej oraz choroby dziąseł. Jeżeli używasz tytoniu, powiadom o tym stomatologa i lekarza, informując ich także o wszelkich swoich problemach dotyczących jamy ustnej.

Kolczyki w języku i innych częściach jamy ustnej – Wprawdzie kolczykowanie języka i innych części jamy ustnej jest popularne, jednak może powodować różne komplikacje, w tym infekcje, niedające się powstrzymać krwawienie oraz uszkodzenia nerwów.

Pociąga również za sobą ryzyko udławienia się poluzowanymi kolczykami, sztangami i kółkami. Poza tym, metalowe ozdoby mogą być przyczyną ukruszenia się lub pęknięcia zębów oraz uszkodzenia dziąseł. Jeżeli zastanawiasz się nad przekłuciem języka, wargi lub policzka, powiadom o tym stomatologa, który może pomóc Ci w wybraniu najbezpieczniejszego rozwiązania.

Zaburzenia odżywiania – Zarówno bulimia (spożywanie dużych ilości pokarmu aż do pojawienia się nudności), jak i anoreksja (nadmierny strach przed przybraniem na wadze, często będący przyczyną wymiotowania) są poważnymi zaburzeniami, które – uszkadzając szkliwo – bezpośrednio wpływają na wygląd zębów.

Wprawdzie stomatolog może wprowadzić korekty w zniszczonym szkliwie, jednak nie potrafi leczyć samego zaburzenia odżywiania, które niesie potencjalne zagrożenie dla życia i wymaga zbadania psychologicznych kwestii związanych z poczuciem własnej wartości oraz samokontrolą. Jeżeli cierpisz – lub wydaje Ci się, że cierpisz – na zaburzenia odżywiania, skonsultuj się z lekarzem.

Jak mogę sprawić, żeby moje zęby stały się bielsze?

Większość zewnętrznych przebarwień, których przyczyną jest żywność i tytoń, można usunąć w ramach dokładnego wyczyszczenia zębów przez stomatologa lub higienistę. W okresach pomiędzy wizytami u stomatologa w pozbyciu się powierzchniowych przebarwień może pomóc stosowanie wybielającej pasty do zębów.

Jeżeli przebarwienia występują od kilku lat, być może zęby należy poddać profesjonalnemu zabiegowi wybielania, który usunie uporczywe zewnętrzne przebarwienia.

Sposobem na pozbycie się wewnętrznych przebarwień może być wybielenie zębów, zastosowanie kompozytu lub wykonanie czapeczki na ząb (korony). Pomimo iż wszystkie wymienione metody są bezpieczne i skuteczne, skontaktuj się ze stomatologiem, który zaleci odpowiedni zabieg w zależności od stanu Twoich zębów i Twoich oczekiwań co do efektu końcowego.

Kolczykowanie narządów jamy ustnej polega na przekłuwaniu języka, warg lub policzków i zakładaniu w tych miejscach kolczyków. W ostatnich latach przekłuwanie języka i części jamy ustnej stało się sposobem na wyrażenie własnej oryginalności.

Tak jak w przypadku przekłuwania uszu, metalowe ozdoby umieszczane w przekłuciach w obrębie jamy ustnej mogą mieć różne formy, np. kolczyki, sztangi i kółka. Jednak przekłuwanie języka, warg lub policzka wiąże się z większym ryzykiem dla zdrowia niż przekłuwanie uszu. Przed wykonaniem przekłucia w obrębie jamy ustnej należy zwrócić się o poradę do stomatologa.

Jakie są ryzyka związane z kolczykowaniem języka i innych części jamy ustnej?

• Infekcja – W jamie ustnej człowieka żyją miliony bakterii, które mogą powodować infekcję po wykonaniu przekłucia. Prawdopodobieństwo infekcji zwiększa również dotykanie palcami ozdób umieszczonych w jamie ustnej.
• Długotrwałe krwawienie – Przebicie naczynia krwionośnego igłą podczas zabiegu przekłucia może być przyczyną trudnego do opanowania krwawienia oraz poważnej utraty krwi.
• Ból i opuchlizna – Popularnymi objawami przekłuć w obrębie jamy ustnej jest ból i opuchlizna. W skrajnych przypadkach poważny obrzęk języka może nawet zablokować dopływ powietrza i utrudnić oddychanie.
• Ukruszenie lub pęknięcie zębów – Kontakt z biżuterią umieszczaną w jamie ustnej może doprowadzić do pęknięć zębów. Wszelkie ozdoby mogą także uszkodzić zęby, które wcześniej uzupełniono koronami lub osłonami.

• Urazy dziąseł – Metalowa biżuteria może nie tylko uszkodzić miękką tkankę dziąsła, ale także spowodować cofanie się dziąseł. Oprócz nieatrakcyjnego wyglądu, cofnięte dziąsła sprawiają, że korzeń zęba staje się bardziej narażony na próchnicę i choroby dziąseł.
• Zakłócenie normalnych funkcji jamy ustnej – Ozdoby znajdujące się w jamie ustnej mogą przyczyniać się do wydzielania nadmiernej ilości śliny, przeszkadzać w poprawnej wymowie i powodować problemy z żuciem i połykaniem.
• Choroby przenoszone drogą krwi – Narodowy Instytut Zdrowia orzekł, że kolczykowanie języka i innych części jamy ustnej może być czynnikiem przenoszenia zapalenia wątroby typu B, C, D i G.
• Zapalenie wsierdzia – Przekłucia w obrębie jamy ustnej pociągają za sobą ryzyko zapalenia wsierdzia – zapalenia zastawek lub tkanek serca. Rana powstała w wyniku przekłucia języka lub innej części jamy ustnej otwiera bakteriom znajdującym się w jamie ustnej drogę do krwioobiegu, a w konsekwencji do serca.

Jak długo można nosić kolczyki i inne ozdoby w obrębie jamy ustnej?

Wszelkie ozdoby można nosić przez czas nieokreślony, o ile w jamie ustnej nie dochodzi do infekcji, a biżuteria nie zakłóca jej funkcji. Należy tylko pamiętać o udaniu się do stomatologa w przypadku pierwszych oznak bólu lub problemów, a także odbywaniu regularnych wizyt kontrolnych.

Ze względu na zagrożenia, jakie mogą wystąpić nawet po zagojeniu się pierwszej rany, takie jak uszkodzenie zębów lub połknięcie poluzowanej części biżuterii, najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest całkowita rezygnacja z kolczykowania jamy ustnej.

Ważne jest, aby przez całe dorosłe życie pamiętać o następujących czynnościach:

• Szczotkuj zęby 2 razy dziennie korzystając z fluorkowej pasty do zębów w celu usunięcia płytki nazębnej – tworzącej się na zębach lepkiej warstwy, która jest główną przyczyną próchnicy.
• Codziennie używaj nici dentystycznej w celu usunięcia płytki nazębnej z przestrzeni pomiędzy zębami i miejsc poniżej linii dziąseł, zanim zmineralizuje i przekształci się w kamień. Powstały kamień nazębny może być usunięty jedynie podczas profesjonalnego zabiegu czyszczenia.
• Ograniczaj spożywanie pokarmów bogatych w cukier lub skrobię, zwłaszcza lepkich przekąsek. Im częściej podjadasz pomiędzy posiłkami, tym większe jest ryzyko atakowania szkliwa zębów przez kwasy wytwarzane przez bakterie płytki nazębnej.
• Regularnie odwiedzaj stomatologa w celu wykonania profesjonalnych zabiegów oczyszczania zębów i badań kontrolnych

O jakich szczególnych kwestiach dotyczących zdrowia jamy ustnej powinienem wiedzieć jako osoba w dorosłym wieku?

Nawet jeżeli regularnie czyścisz zęby szczotkując je i używając nici dentystycznej, w dorosłym wieku mogą pojawić się kwestie nabierające znaczenia w kontekście zdrowia zębów i dziąseł. Na szczęście, wizyta u stomatologa może pomóc w pomyślnym rozwiązaniu większości takich problemów.

Początkiem choroby dziąseł jest ich stan zapalny, który w tym wczesnym stadium jest jeszcze odwracalny. Symptomami stanu zapalnego dziąseł jest ich zaczerwienienie, obrzęk lub tkliwość, a także krwawienie podczas szczotkowania.

Jeżeli zauważysz którykolwiek z powyższych objawów, udaj się do stomatologa przed powstaniem poważniejszych problemów. Zaawansowane stadia choroby dziąseł mogą prowadzić do utraty zębów.

Stan dziąseł może mieć także wpływ na ogólny stan zdrowia. Z ostatnich badań wynika, że może istnieć związek pomiędzy paradontozą (chorobą dziąseł) a innymi chorobami, takimi jak cukrzyca i choroba serca, a także potencjalny związek z przedwczesnymi porodami.

Aby uniemożliwić rozwój choroby dziąseł, należy pamiętać o szczotkowaniu zębów 2 razy dziennie, codziennym stosowaniu nici dentystycznej oraz odbywaniu 2 razy w roku zabiegu profesjonalnego czyszczenia zębów i dziąseł.

Wraz z wiekiem nasilają się ubytki próchnicze wokół istniejących plomb (noszące nazwę próchnicy wtórnej), a także rozwój próchnicy na powierzchniach korzeni zębów. Dlatego też ważne jest mycie zębów pastą zwierającą fluor, codzienne stosowanie nici dentystycznej oraz regularne odwiedzanie stomatologa.

Wraz z wiekiem coraz większym problemem może być nadwrażliwość zębów. Upływ czasu powoduje naturalne cofanie się dziąseł, odsłaniając powierzchnie zębów pozbawione ochronnej warstwy szkliwa. Są to miejsca szczególnie narażone na ból spowodowany kontaktem z gorącymi lub zimnymi pokarmami i napojami.

W poważnych przypadkach może pojawić się zwiększona wrażliwość na zimne powietrze, a także na słodkie i kwaśne pokarmy i napoje. Jeżeli zauważysz u siebie oznaki nadwrażliwości, spróbuj stosować pastę do zębów zawierającą środki znoszące nadwrażliwość.

Jeżeli problem nie ustąpi, umów się na wizytę u stomatologa, gdyż nadwrażliwość może być oznaką znacznie poważniejszych stanów, takich jak ubytki, pęknięcia lub złamania zębów.

Wszczepy i mosty są używane w celu uzupełnienia brakujących zębów. Wszczepy (implanty) zębowe zastępują jeden bądź więcej zębów albo służą do przymocowania kompletnych lub częściowych protez zębowych. Zapytaj stomatologa, czy wszczepienie implantów jest dla Ciebie właściwym rozwiązaniem. Mosty są powszechnie stosowane do uzupełnienia jednego lub więcej brakujących zębów.

Wypełniają one przestrzeń, w której doszło do utraty zębów. Mosty cementuje się do naturalnych zębów lub wszczepów otaczających pustą przestrzeń.

Jak mogę sprawić, żeby moje zęby stały się bielsze?

Większość zewnętrznych przebarwień, których przyczyną jest żywność i tytoń, można usunąć w ramach dokładnego wyczyszczenia zębów przez stomatologa lub higienistę. W okresach pomiędzy wizytami u stomatologa w pozbyciu się powierzchniowych przebarwień może pomóc stosowanie wybielającej pasty do zębów.

Jeżeli przebarwienia występują od kilku lat, być może zęby należy poddać profesjonalnemu zabiegowi wybielania, który usunie uporczywe zewnętrzne przebarwienia.

Sposobem na pozbycie się wewnętrznych przebarwień może być wybielenie zębów, zastosowanie kompozytu lub wykonanie czapeczki na ząb (korony). Pomimo iż wszystkie wymienione metody są bezpieczne i skuteczne, skontaktuj się ze stomatologiem, który zaleci odpowiedni zabieg w zależności od stanu Twoich zębów i Twoich oczekiwań co do efektu końcowego.

Jaki wpływ ma dieta na zdrowie jamy ustnej?

Prawidłowe odżywianie nie tylko w znaczny sposób wpływa na ogólny stan zdrowia, ale także jest niezbędne dla zachowania zdrowych zębów i dziąseł. Przestrzeganie pełnowartościowej diety jest dla tkanek dziąseł i dla zębów źródłem ważnych składników pokarmowych oraz minerałów, dzięki którym pozostają one mocne i odporne na infekcje powodujące chorobę dziąseł.

Ponadto pokarmy twarde i zawierające błonnik, takie jak owoce i warzywa, zazwyczaj pomagają utrzymać zęby i dziąsła w czystości. Miękkie i lepkie pokarmy zwykle tworzą pozostałości w szczelinach zębów i pomiędzy zębami, zwiększając grubość płytki nazębnej.

Zawsze gdy spożywasz pokarmy i napoje zawierające cukry lub skrobię, bakterie znajdujące się w płytce nazębnej produkują kwasy, które przez co najmniej 20 minut atakują zęby. Chcąc nie dopuścić do uszkodzenia szkliwa, ogranicz liczbę przekąsek i napojów spożywanych między posiłkami. A decydując się na przekąskę, wybieraj pożywne pokarmy, takie jak ser, surowe warzywa, jogurt naturalny lub owoce.

Z najnowszych badań wynika, że fluor może być korzystny dla wszystkich. W przeszłości specjaliści sądzili, że rola fluoru polega głównie na wzmacnianiu zębów w fazie ich wzrostu. Wskutek tego, fluoryzacja była ukierunkowana na dzieci.

Obecnie badania dowodzą, że fluor stosowany miejscowo, tj. zawarty w pastach do zębów i płukankach do ust oraz dostarczany podczas fluoryzacji, pomaga walczyć z próchnicą u osób w każdym wieku.

Jak mogę sprawdzić, czy muszę zgłosić się na fluoryzację?

Jeżeli woda, którą spożywasz, jest fluorkowana, uważa się, że regularne mycie zębów pastą zawierającą fluor jest wystarczające dla większości dorosłych osób posiadających zdrowe zęby. Aby przekonać się, czy używana woda jest fluorkowana, można skontaktować się z lokalnym zakładem wodociągów i kanalizacji lub przeprowadzić badanie wody, jeżeli pochodzi ona z prywatnej studni.

Jeżeli spożywasz w większości wodę butelkowaną lub występuje u Ciebie jeden z poniższych przypadków, zasięgnij opinii stomatologa na temat fluoryzacji:

• Zażywasz leki powodujące suchość jamy ustnej lub choroba, na którą cierpisz, jest przyczyną suchości jamy ustnej. Brak śliny neutralizującej kwasy znajdujące się w jamie ustnej i wypłukującej resztki pokarmowe zwiększa ryzyko rozwoju próchnicy zębów.
• Masz problemy z cofaniem się dziąseł. Stwarza to więcej przestrzeni na rozwój bakterii i przyspiesza proces postępowania próchnicy zębów.
• Nosisz aparat korekcyjny. Aparaty korekcyjne i inne urządzenia ortodontyczne zatrzymują wiele bakterii, które mogą być przyczyną ubytków tkanki zęba.
• Odbyłeś radioterapię głowy lub szyi. Promieniowanie powoduje uszkodzenie gruczołów ślinowych i prowadzi do suchości jamy ustnej.

Fluoryzację można przeprowadzić w gabinecie dentystycznym lub w domu. W pierwszym przypadku stomatolog lub higienista po osuszeniu jamy ustnej stosuje preparat do pędzlowania, piankę lub lakier. Niektórzy stomatolodzy umieszczają żel lub piankę w specjalnej ochronnej szczęce wkładanej na kilka minut do ust.

Przez 30 minut po takim zabiegu pacjent powinien powstrzymać się od picia napojów i spożywania pokarmów oraz palenia papierosów.

Domowe środki do fluoryzacji dla dorosłych, głównie w postaci żelu, są również dostępne na receptę w zależności od potrzeb, ryzyka wystąpienia próchnicy zębów oraz zawartości fluoru w wodzie wodociągowej.

Niezależnie od ryzyka powstania próchnicy, każda dorosła osoba powinna stosować zawierającą fluor pastę do zębów, która – jak wykazano – pomaga zapobiegać próchnicy.

W ostatnich latach, gdy aparaty ortodontyczne stają się coraz mniejsze i mniej widoczne, nosi je coraz więcej osób dorosłych – z różnych powodów. Niektórzy dorośli chcą skorygować problemy związane z zębami lub szczękami, zanim spowodują one poważniejsze lub dalsze uszkodzenia.

Inni, mając na względzie poprawę samopoczucia związanego z własnym wyglądem, chcą uzyskać długotrwały efekt kosmetyczny. Należy zdawać sobie sprawę z tego, że nawet problemy natury „kosmetycznej” mogą z czasem doprowadzić do poważnych powikłań.

Nieprawidłowe ustawienie zębów i szczęk może powodować ich przedwczesne zużycie, nasiloną próchnicę i choroby dziąseł, konieczność stosowania protez zębowych lub innych rozwiązań rekonstrukcyjnych, a nawet bardziej zaawansowanych technik chirurgicznych w celu skorygowania poważnych problemów.

Dzięki wprowadzeniu nowych technik oraz przezroczystych, mniej widocznych aparatów ortodontycznych, dorośli coraz chętniej stosują te urządzenia w celu korekcji:

• szpar pomiędzy zębami
• zębów, które uciskają się wzajemnie (tzw. stłoczenie zębów)
• skrzywionych zębów
• przodozgryzu górnego
• cofnięcia żuchwy
• zgryzu krzyżowego

Jeżeli sądzisz, że w twoim przypadku można byłoby zastosować aparat ortodontyczny, poproś swojego dentystę, aby wskazał Ci odpowiedniego ortodontę – osobę posiadającą odpowiednie kwalifikacje w zakresie korygowania problemów związanych z nieprawidłowo ustawionymi zębami. Ortodonta sprawdzi Twoje uzębienie.

Może także być konieczne wykonanie badania rentgenowskiego w celu oceny położonych głębiej struktur kostnych. Na podstawie wyników badania ortodonta opracuje plan leczenia. Aparaty ortodontyczne są popularną metodą korekcji nieprawidłowo ustawionych zębów.

Jednak ortodonta może także zaproponować inne rodzaje urządzeń ortodontycznych, takie jak zdejmowane klamry, wyciągi ortodontyczne i inne urządzenia umożliwiające korekcję ustawienia uzębienia.

Zdrowie jamy ustnej jest nieodłączną składową ogólnego stanu zdrowia.* Szczególnie w przypadku kobiet, na podstawie coraz większej ilości danych naukowych można stwierdzić, że istnieje związek pomiędzy chorobą dziąseł a różnorodnymi problemami kobiecymi.

Ponieważ choroba dziąseł jest zakażeniem bakteryjnym, wywołujące ją bakterie mogą przedostawać się do krwioobiegu, stanowiąc czynnik powodujący inne powikłania:

• Choroby serca: Osoby z chorobami dziąseł mogą być narażone na większe ryzyko chorób serca. Ryzyko śmiertelnego w skutkach zawału serca jest u nich dwukrotnie większe.
• Udar mózgu: W pewnym badaniu naukowym stwierdzono związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy zakażeniami jamy ustnej a udarem.
• Cukrzyca: U osób cierpiących na cukrzycę istnieje większe prawdopodobieństwo rozwinięcia się chorób dziąseł. Choroby dziąseł mogą z kolei utrudniać kontrolę glikemii. Mogą stanowić czynnik ryzyka cukrzycy, nawet u osób zupełnie zdrowych.
• Schorzenia układu oddechowego: Bakterie namnażające się w jamie ustnej mogą przedostawać się do płuc, wywołując takie choroby, jak zapalenie płuc, zwłaszcza u osób z chorobami dziąseł.
• Negatywny wpływ na rozwiązanie ciąży: Kobiety w ciąży, u których występuje choroba dziąseł, mogą być bardziej narażone na urodzenie dziecka przedwcześnie lub z niedowagą. Choroby dziąseł mogą również zwiększać poziom płynów biologicznych indukujących poród.

Ponieważ choroba dziąseł przebiega zwykle bezboleśnie, wiele kobiet nawet nie zdaje sobie sprawy z jej obecności, aż nie osiągnie znacznego stopnia zaawansowania.

Najlepszą obroną jest codzienne szczotkowanie i nitkowanie zębów oraz regularne kontrole u dentysty.

U kobiet potrzeby zdrowotne dotyczące jamy ustnej są różne zależnie od fazy życia. Zmiany poziomu hormonów podczas dojrzewania, menstruacji, ciąży czy menopauzy powodują nadmierne reakcje dziąseł na płytkę nazębną.

W tych zatem okresach kobieta powinna szczególnie dokładnie szczotkować i nitkować zęby codziennie, by zapobiec chorobie dziąseł.

Oto inne ważne informacje:

• Miesiączka – Niektóre kobiety stwierdzają, że przed miesiączką dziąsła im puchną i krwawią, podczas gdy u innych dochodzi do ujawnienia się opryszczki na wardze lub owrzodzeń w jamie ustnej. Objawy te zwykle ustępują wraz z nadejściem krwawienia.
• Doustne środki antykoncepcyjne – Zapalenie dziąseł stanowi jeden z najczęstszych objawów ubocznych.
• Ciąża – Badania wykazały, że u wielu kobiet dochodzi do ciążowego zapalenia dziąseł wskutek nagromadzenia się płytki nazębnej i drażnienia dziąseł. Objawy obejmują zaczerwienienie, zapalenie i krwawienie dziąseł. Szczególnie ważna jest opieka prenatalna.
• Menopauza – Do objawów w obrębie jamy ustnej, jakie pojawiają się w tym etapie życia kobiety, należą zaczerwienienie i zapalenie dziąseł, ból i dyskomfort w jamie ustnej, pieczenie, zmienione odczuwanie smaku oraz suchość w jamie ustnej.
• Osteoporoza – Kilka badań zasugerowało istnienie związku pomiędzy osteoporozą a utratą tkanki kostnej w szczęce. Badacze sugerują, iż może to prowadzić do wypadania zębów, gdyż gęstość kości podtrzymujących zęby może ulegać zmniejszeniu. W połączeniu z chorobą dziąseł, osteoporoza przyspiesza proces utraty tkanki kostnej wokół zębów.

By cieszyć się dobrym zdrowiem jamy ustnej, stosuj się do następujących zaleceń:

• Umów się na wizytę kontrolną u stomatologa.
  Dbaj o czystość zębów i kontroluj ich stan. Wykonuj na bieżąco wszelkie konieczne zabiegi dentystyczne. Drobnoustroje będące przyczyną ubytków tkanki zęba mogą po urodzeniu dziecka przedostać się do jego organizmu.
• Szczotkuj zęby 2 razy dziennie.
  Czyść zęby co najmniej 2 razy dziennie pastą zawierającą fluor. Używaj miękkiej szczoteczki. Koniecznie przykładaj włókna szczoteczki w miejscu zetknięcia zębów i dziąseł, ponieważ to tam biorą początek choroby dziąseł.
• Codziennie stosuj nić dentystyczną.
  Nitkuj codziennie czyszcząc miejsca między zębami, do których nie dociera szczoteczka.
• Ograniczaj częstość codziennego spożywania przekąsek bogatych w cukry lub skrobię.
  Przekąski bogate w cukry lub skrobię mogą być przyczyną „ataków kwasów” na zęby. Spożywaj mniej słodkich napojów i słodyczy. Napoje gazowane i słodycze mogą prowadzić do próchnicy zębów. Jedz więcej owoców i warzyw.
• Korzystaj z przedporodowej opieki lekarskiej.
  Stosuj się do zaleceń specjalisty służby zdrowia, gdyż jest to ważne dla zdrowia Twojego i Twojego dziecka.
• Dbaj o odpowiedni poziom wapnia w organizmie.
  Twój organizm potrzebuje wapnia dla zębów i kości Twojego dziecka. Źródłami wapnia są: mleko, ser, suszona fasola oraz zielone warzywa liściaste.

0-6 miesięcy

Niemowlęta potrzebują zdrowych zębów, aby jeść, mówić i uśmiechać się. Oto trzy sposoby na to, jak chronić uśmiech Twojego dziecka.

Unikaj usypiania dziecka z butelką.

Karmienie dziecka podczas snu przy pomocy butelki może być przyczyną wielu ubytków zębów. Jeżeli karmisz dziecko piersią, nie pozwalaj dziecku na ciągłe ssanie. Z wyjątkiem wody, wszelkie płyny – nawet mleko i sok – mogą powodować rozwój próchnicy. Jeżeli uważasz, że dziecko musi ssać podczas snu, spróbuj mu podać smoczek lub butelkę z samą wodą.

Dbaj również o higienę własnej jamy ustnej.

Z najnowszych badań wynika, że drobnoustroje powodujące próchnicę mogą przedostać się z organizmu rodzica do organizmu dziecka, u którego rozwinęły się zęby. Może do tego dojść w przypadku wspólnego spożywania i/lub próbowania pokarmów dla dzieci bądź wkładania przez dzieci palców do ust rodziców.

Poza tym, brak odpowiedniego leczenia ubytków próchniczych zwiększa ryzyko przenoszenia drobnoustrojów, tak więc wszelkie ubytki należy jak najszybciej wyleczyć!

Zapobieganie próchnicy wczesnej u niemowląt i małych dzieci

Próchnica wczesna jest poważną chorobą zębów. Jej skutkiem są ubytki próchnicze, ból, infekcja, wczesna utrata zębów, problemy z mówieniem i utrata poczucia własnej wartości.

Próchnicy wczesnej można zapobiec. Oto kilka wskazówek:

• Nie pozwalaj dziecku na zasypianie z butelką w ustach ani na ciągłe ssanie piersi
• Woda jest jedynym płynem, który nie powoduje uszkodzeń zębów dziecka

6-18 miesięcy

Oto cztery sposoby na to, jak chronić uśmiech Twojego dziecka.

• Kiedy dziecko jest w wieku 6-12 miesięcy, zacznij stosować niecieknący kubek.
  Jeżeli dziecko zaczyna sięgać po Twoją biżuterię i chwytać w rączki zabawki, oznacza to, iż nadszedł czas na wprowadzenie kubka do nauki samodzielnego picia. Na początku będzie z tym trochę kłopotu, ale nie zniechęcaj się. Nauka tej nowej umiejętności sprawi dziecku wielką frajdę!
• Nie pozwalaj dziecku spacerować sobie z butelką.
  Długie korzystanie z butelki może być przyczyną poważnego problemu zdrowotnego znanego pod nazwą próchnicy wczesnej.
• Codziennie czyść dziecku zęby.
  Wraz z początkiem wyrzynania się zębów u dziecka (tj. około 6. miesiąca życia), powinieneś codziennie czyścić jego zęby przy pomocy miękkiej i wilgotnej dziecięcej szczoteczki do zębów. Najprawdopodobniej najwygodniej będzie Ci to uczynić, jeżeli usiądziesz i będziesz trzymać dziecko na rękach. Możesz także usiąść na podłodze i położyć głowę dziecka na swoich kolanach. Sprawdź, czy w zębach dziecka nie widać śladów próchnicy. Podnieś jego wargę i obejrzyj zęby. Jeżeli zauważysz na nich brązowe lub kredowobiałe punkty, skontaktuj się z dentystą.
• Odwiedzaj stomatologa.
  Wraz z ukończeniem przez dziecko 1. roku życia nadchodzi czas na pierwszą wizytę u dentysty!

Oto 3 ważne sposoby na to, jak chronić uśmiech Twojego dziecka.

1. Ogranicz częstość codziennego spożywania przez dziecko przekąsek.

Unikaj podawania dziecku napojów gazowanych oraz pokarmów bogatych w cukry i skrobię, takich jak chipsy i krakersy. Są to przekąski, które mogą prowadzić do rozwoju próchnicy.

Nie pozwalaj na ciągłe podjadanie. Za każdym razem, gdy dziecko spożywa pokarm bogaty w cukry lub skrobię, zęby są atakowane przez kwasy.

Im więcej „kwasowych ataków”, tym więcej ubytków próchniczych. Decydując się na podanie pokarmu bogatego w cukry lub skrobię, czyń to podczas głównych posiłków.

Karmienie dziecka przy pomocy butelki przez długi czas lub podczas snu może być przyczyną próchnicy zębów. Próchnica może powodować ból i infekcję, a także zniszczyć piękny uśmiech Twojego dziecka!

Kochaj swoje dzieci podając im przekąski zdrowe dla zębów.

Lista przekąsek gwarantujących zdrowe zęby

• Owoce
• Warzywa
• Kanapki
• Płatki zbożowe z mlekiem
• Ser
• Jogurt
• Mleko
• Sok bez dodatku cukru

Ogranicz spożywanie przekąsek do 2-3 razy na dzień.

2. Szczotkuj zęby co najmniej 2 razy dziennie.

Myj zęby dziecka po śniadaniu i przed snem. Używając miękkiej szczoteczki dla dzieci, czyść zęby i dziąsła. Jeżeli dziecko potrafi wypluć pastę po szczotkowaniu, nakładaj na szczoteczkę odrobinę (tj. porcję wielkości ziarnka grochu) pasty do zębów zawierającej fluor.

Dziecko może zacząć samodzielnie myć zęby, ale przy Twojej pomocy. Twoją rolą jest dokończenie szczotkowania po tym, jak uczyni to dziecko. Większość małych dzieci potrafi dokładnie czyścić zęby dopiero w wieku około 6 lat.

3. Pamiętaj – stomatolog jest Twoim partnerem!

Dziecko powinno odbyć pierwszą kontrolę zębów po ukończeniu 1. roku życia, a następnie regularnie odwiedzać stomatologa.

Przed wizytą w gabinecie stomatologicznym można pobawić się z dzieckiem w dentystę. Korzystając z latarki i lusterka, policzcie sobie nawzajem zęby. Czytaj dziecku książki opowiadające o wizytach u dentysty.

Przypominaj dziecku, co będzie się działo podczas wizyty u stomatologa. Możesz mu powiedzieć „Pan dentysta znów chciałby się z Tobą zobaczyć – i może nawet zrobi zdjęcie Twoim zębom!”. Staraj się, aby przekazywana dziecku wiadomość brzmiała pozytywnie.

Istnieje coraz więcej dowodów wskazujących na związek pomiędzy chorobą dziąseł a przedwczesnymi porodami dzieci z niedoborem wagi. Kobiety w ciąży, u których występuje choroba dziąseł, są bardziej narażone na to, że ich dziecko będzie urodzone zbyt wcześnie i zbyt małe.

Potrzebne są dalsze badania, które określą wpływ choroby dziąseł na pomyślne zakończenie ciąży. Wydaje się jednak, że choroba dziąseł prowadzi do wzrostu poziomu płynów biologicznych, które wywołują poród.

Z dostępnych danych wynika także, iż pogorszenie się choroby dziąseł w okresie ciąży podnosi ryzyko urodzenia wcześniaka.

Co można uczynić, aby zdrowo przebyć okres ciąży?

Najlepszą radą dla kobiet planujących zajście w ciążę jest złożenie kontrolnej wizyty u stomatologa i wyleczenie wszelkich problemów zdrowotnych jamy ustnej przed zajściem w ciążę.

Zęby i dziąsła wymagają szczególnej opieki w okresie ciąży. Regularne szczotkowanie i nitkowanie zębów, przestrzeganie pełnowartościowej diety oraz regularne wizyty u stomatologa pomogą ograniczyć towarzyszące ciąży problemy z zębami i dziąsłami.

Jakie problemy zdrowotne jamy ustnej mogą pojawić się w trakcie ciąży?

Dowiedziono, że wiele kobiet w ciąży choruje na ciążowe zapalenie dziąseł – spowodowane odkładaniem się płytki nazębnej, która podrażnia dziąsła. Stan ten objawia się zaczerwienieniem i krwawieniem dziąseł.

Ciążowe zapalenie dziąseł występuje częściej w okresie ciąży, ponieważ wyższy poziom hormonów powoduje, że dziąsła w nadmierny sposób reagują na czynniki drażniące znajdujące się w płytce nazębnej.

Nie zmienia to jednak faktu, że to płytka nazębna – a nie hormony – są główną przyczyną zapalenia dziąseł.

Dbanie o czystość zębów, zwłaszcza w okolicach linii dziąseł, pomaga w znacznym ograniczeniu lub nawet niedopuszczeniu do zapalenia dziąseł podczas ciąży. Natomiast zastąpienie słodyczy zdrowszymi pokarmami, takimi jak ser, świeże owoce lub warzywa jest po prostu rozwiązaniem lepszym dla zdrowia.

Po pierwsze, ustalając termin wizyty poinformuj stomatologa, że jesteś w ciąży. Najlepiej jest wyznaczyć termin wizyty pomiędzy czwartym a szóstym miesiącem ciąży, ponieważ uważa się, że pierwsze trzy miesiące ciąży mają największe znaczenie dla rozwoju dziecka.

Natomiast w ostatnim trymestrze stres towarzyszący wizycie u stomatologa może zwiększyć ryzyko prenatalnych komplikacji.

Jeżeli nie jest to absolutnie konieczne, podczas pierwszego trymestru zazwyczaj nie zaleca się prześwietleń RTG, dentystycznych środków znieczulających, środków przeciwbólowych i antybiotyków (zwłaszcza tetracykliny).

W ostatnich trzech miesiącach ciąży długie siedzenie na fotelu stomatologicznym może być niewygodne. Wykazano także, iż kobiety w ciąży mogą być w większym stopniu narażone na zadławienia. Jednakże stomatolog jest przygotowany na takie sytuacje.

Jeżeli konieczna jest nagła wizyta u stomatologa, przed przybyciem poinformuj personel gabinetu o swojej ciąży. Omów wszelkie napięcia psychiczne, ewentualne poronienia w przeszłości oraz zażywane leki, ponieważ są to aspekty, które mogą mieć wpływ na to, w jaki sposób stomatolog otoczy Cię opieką.

Być może przed rozpoczęciem jakiegokolwiek leczenia stomatolog będzie chciał skonsultować się z Twoim lekarzem.

W przypadku jakichkolwiek wątpliwości lub obaw, nalegaj, żeby stomatolog lub lekarz omówił z Tobą Twoje szczególne potrzeby. Jeżeli stomatolog przepisze lekarstwa, nie przekraczaj przepisanej dawki. Powyższe zalecenie dotyczy także aspiryny.

Dzięki prawidłowej trosce o zęby w domu oraz regularnym wizytom kontrolnym u stomatologa, Twoje zęby mogą Ci służyć przez całe życie. Niezależnie od wieku, zachowanie zdrowych zębów i dziąseł jest możliwe dzięki ich szczotkowaniu dwa razy dziennie przy użyciu pasty zawierającej fluor, codziennym stosowaniu nici dentystycznej oraz regularnym wizytom u stomatologa w celu wykonania profesjonalnych zabiegów czyszczenia i przeglądów.

O jakich szczególnych kwestiach dotyczących zdrowia jamy ustnej powinienem wiedzieć jako osoba starsza?

Nawet jeżeli regularnie czyścisz zęby szczotkując je i używając nici dentystycznej, w starszym wieku mogą pojawić się kwestie nabierające znaczenia w kontekście zdrowia zębów i dziąseł. Wśród przykładów dotyczących wielu osób starszych można wymienić noszenie protez zębowych, przyjmowanie leków i ogólny stan zdrowia.

Na szczęście, wizyta zarówno u stomatologa, jak i lekarza może pomóc w pomyślnym rozwiązaniu większości podobnych problemów.

U starszych osób dorosłych wraz z wiekiem rośnie ryzyko ubytków tkanki zęba oraz próchnicy korzeni zębów. Dlatego też ważne jest mycie zębów pastą zwierającą fluor, codzienne stosowanie nici dentystycznej oraz regularne odwiedzanie stomatologa.

Wraz z wiekiem coraz większym problemem może być także nadwrażliwość zębów. Upływ czasu powoduje naturalne cofanie się dziąseł, odsłaniając powierzchnie zębów pozbawione ochronnej warstwy szkliwa. Są to miejsca szczególnie narażone na ból spowodowany kontaktem z gorącymi lub zimnymi pokarmami i napojami.

W poważnych przypadkach może pojawić się zwiększona wrażliwość na zimne powietrze, a także na słodkie i kwaśne pokarmy i napoje. Jeżeli zauważysz u siebie oznaki nadwrażliwości, spróbuj stosować pastę do zębów zawierającą środki znoszące nadwrażliwość.

Jeżeli problem nie ustąpi, umów się na wizytę u stomatologa, gdyż nadwrażliwość może być oznaką znacznie poważniejszych stanów, takich jak ubytki albo pęknięcia lub złamania zębów.

Powszechną dolegliwością występującą u osób starszych jest suchość jamy ustnej, której przyczyną mogą być zażywane lekarstwa lub niektóre zaburzenia zdrowotne. Nieleczona suchość jamy ustnej może spowodować uszkodzenie zębów.

Skontaktuj się z dentystą, który może wskazać różne metody przywrócenia odpowiedniej wilgoci w jamie ustnej, a także zalecić odpowiednie zabiegi lub leki zapobiegające problemom związanym z suchością jamy ustnej.

Protezy zębowe ułatwiają życie wielu osobom w starszym wieku, ale należy o nie odpowiednio dbać. Uważnie stosuj się do wskazówek stomatologa i kontaktuj się z nim w przypadku wszelkich problemów. Zaleca się, aby osoby, które korzystają z protez zębowych przez długi czas, jeden raz w roku zgłaszały się na ogólną kontrolę.

Potencjalnie poważnym stanem chorobowym jest choroba dziąseł, która może dotknąć osoby w każdym wieku, ale w szczególności ludzi powyżej 40. roku życia. Na ciężkość choroby dziąseł wpływa szereg czynników, w tym:

• niewłaściwa dieta,
• zaniedbywanie higieny jamy ustnej,
• choroby ogólnoustrojowe, takie jak cukrzyca, choroba serca lub nowotwory,
• czynniki środowiskowe, takie jak stres, palenie tytoniu,
• niektóre leki przyczyniające się do dolegliwości związanych z dziąsłami,

Ponieważ najwcześniejsze stadia choroby dziąseł są odwracalne, ważne jest jej wczesne wykrycie. Wczesne wykrycie i leczenie choroby dziąseł jest możliwe dzięki regularnym przeglądom stanu zębów przez stomatologa. Jednak najlepszym rozwiązaniem jest uniemożliwienie rozwoju choroby dziąseł. Łatwo to uczynić dzięki dbaniu o właściwą higienę jamy ustnej.

W celu wzmocnienia uszkodzonych zębów lub zastąpienia brakujących zębów, stosuje się korony i mosty. Korona całkowicie przykrywa uszkodzony ząb lub jest nań nakładana niczym czapka. Korona nie tylko wzmacnia uszkodzony ząb, ale także przyczynia się do poprawy jego wyglądu, kształtu lub ułożenia.

Mosty są powszechnie stosowane do uzupełnienia jednego lub więcej brakujących zębów. Wypełniają one przestrzeń, w której doszło do utraty zębów. Mosty cementuje się do naturalnych zębów lub wszczepów otaczających pustą przestrzeń.

Istnieją dwa podstawowe typy protez zębowych: pełne i częściowe. Dentysta może pomóc w wybraniu typu protezy, jaki najlepiej odpowiada pacjentowi, w zależności od konieczności zastąpienia niektórych lub wszystkich zębów, jak również związanych z tym kosztów.

Jak działają protezy zębowe?

Protezy pełne są wyposażone w dopasowaną do dziąseł podstawę akrylową w kolorze śluzówki jamy ustnej. Podstawa protezy górnej zakrywa podniebienie, natomiast podstawa protezy dolnej ma kształt podkowy, aby pasowała do języka.

Protezy zębowe są często wykonywane w laboratorium dentystycznym z wykonanych wycisków jamy ustnej. Dentysta określi, który z trzech opisanych poniżej typów protez zębowych jest dla Ciebie najodpowiedniejszy.

Tradycyjna proteza pełna

Tradycyjna proteza pełna jest umieszczana w jamie ustnej po usunięciu wszystkich pozostałych zębów i wygojeniu tkanek. Wygojenie może trwać kilka miesięcy, w którym to czasie pacjent pozostaje pozbawiony zębów.

Bezpośrednia proteza pełna

Bezpośrednia proteza pełna jest zakładana niezwłocznie po usunięciu pozostałych zębów. (Podczas wcześniejszej wizyty dentysta wykonuje pomiary oraz modele szczęki.) Choć zaletą protez bezpośrednich jest to, że pacjent nigdy nie pozostaje bez zębów, to jednak muszą one być ponownie dopasowane kilka miesięcy od rozpoczęcia użytkowania.

Jest to spowodowane tym, że kość podpierająca zęby zmienia swój kształt w trakcie procesu gojenia, co powoduje obluzowanie protezy.

Proteza częściowa

Proteza częściowa opiera się na metalowej ramce, którą mocuje się do naturalnych zębów. Czasem korony są umieszczane na niektórych naturalnych zębach i służą jako punkty zakotwiczenia dla protezy zębowej. Protezy częściowe są wyjmowanymi urządzeniami, alternatywnymi względem mostów.

Nowa proteza może powodować dziwne uczucie lub dyskomfort przez pierwszych kilka tygodni lub nawet miesięcy. Jedzenie i mówienie z protezą może wymagać pewnej praktyki. Często występuje uczucie ucisku lub luzu, gdy mięśnie policzków i języka uczą się utrzymywać protezę na swoim miejscu.

Nierzadko występuje także nadprodukcja śliny, uczucie zbyt małej ilości miejsca na język oraz niewielkie podrażnienie lub bolesność. W przypadku podrażnienia śluzówki należy skontaktować się z dentystą.

Jaka jest trwałość protez zębowych?

Po pewnym okresie czasu proteza wymaga dopasowania, ponownego wykonania lub nowej podstawy ze względu na normalne zużycie. Wymiana podstawy oznacza wykonanie nowej podstawy przy jednoczesnym pozostawieniu istniejących zębów protezy.

Ponadto z wiekiem następują naturalne zmiany w obrębie struktur jamy ustnej. Zmiany te powodują obluzowanie protez, co utrudnia przeżuwanie i może powodować podrażnienie dziąseł. Należy zgłaszać się do dentysty na kontrolę co najmniej raz w roku.

Poniżej przedstawione są wskazówki dotyczące używania protez zębowych:

• Przy manipulacjach protezami należy stanąć nad złożonym ręcznikiem lub umywalką z wodą. Protezy są delikatne i mogą pęknąć w przypadku upuszczenia.
• Nie należy dopuszczać do wyschnięcia protez. W czasie, gdy protezy nie są używane, należy umieścić je w roztworze czyszczącym do protez lub w czystej wodzie. Nigdy nie należy używać gorącej wody, gdyż może ona spowodować zniekształcenie protezy.
• Codzienne szczotkowanie protez zapewnia usunięcie pozostałości pokarmów i płytki nazębnej, jak również pomaga uniknąć przebarwienia protez. Do czyszczenia protez można używać ultradźwiękowego urządzenia czyszczącego, jednak nie zastępuje ono dokładnego, codziennego szczotkowania.
• Codziennie rano przed założeniem protez należy szczotkować dziąsła, język i podniebienie miękką szczoteczką. Stymuluje to krążenie w tych tkankach i pomaga usunąć płytkę nazębną.
• W przypadku pęknięcia, uszkodzenia lub obluzowania protezy należy skontaktować się z dentystą. Nie należy podejmować próby samodzielnego regulowania protez, gdyż może to doprowadzić do ich trwałego uszkodzenia.

Jak działają implanty?

Ze względu na to, że implanty zrastają się z kością szczęki, zapewniają one stabilną podporę dla sztucznych zębów. Protezy zębowe oraz mosty montowane do implantów nie zsuną się ani nie przemieszczą w jamie ustnej, co jest szczególnie ważne przy jedzeniu i mówieniu.

To bezpieczne mocowanie sprawia, że protezy i mosty, podobnie jak pojedyncze korony montowane na implantach dają poczucie większej naturalności, niż tradycyjne mosty lub protezy.

Dla niektórych osób zwykłe mosty i protezy są po prostu niewygodne lub niemożliwe do zastosowania z uwagi na bolesność, słabe punkty podparcia lub dyskomfort. Ponadto, tradycyjne mosty trzeba mocować do zębów po obu stronach przestrzeni po brakujących zębach.

Zaletą implantów jest fakt, że nie ma konieczności przygotowywania ani spiłowywania sąsiadujących zębów w celu utworzenia podpory dla nowego sztucznego zęba (zębów).

Warunkiem założenia implantów jest posiadanie zdrowych dziąseł i odpowiedniej tkanki kostnej, zapewniającej podstawę dla implantu. Należy także dbać o zdrowie tych struktur po założeniu implantów.

Krytyczne znaczenie dla długotrwałego sukcesu implantów zębowych ma skrupulatne przestrzeganie zasad higieny jamy ustnej oraz regularne wizyty u dentysty.

Amerykańskie Towarzystwo Stomatologiczne uważa za bezpieczne dwa typy implantów. Są to:

• wszczepy śródkostne — są to implanty wszczepiane chirurgicznie do kości szczęki. Po wyzdrowieniu otaczającej tkanki dziąseł konieczny jest drugi zabieg chirurgiczny w celu umocowania słupka do oryginalnego implantu. Wreszcie do każdego słupka mocowany jest osobny ząb, bądź też zęby są łączone w postaci mostów lub protez.
• wszczepy podokostnowe — składają się z ramki metalowej, która jest mocowana do kości szczęki tuż pod tkanką dziąsła. Po wygojeniu dziąsła ramka jest umocowana do kości szczęki. Słupki, które są mocowane do ramki, wystają przez dziąsło. Podobnie jak w przypadku wszczepów śródkostnych, do słupków mocowane są sztuczne zęby.

Jaka jest trwałość implantów?

Trwałość implantów wynosi w zasadzie 10–20 lat, w zależności od położenia implantu i przestrzegania przez pacjenta zasad higieny i regularnych wizyt u dentysty. Ze względu na to, że zęby trzonowe przenoszą większe obciążenia i zużywają się szybciej, implanty te zazwyczaj nie wytrzymują tak długo, jak zlokalizowane w przedniej części jamy ustnej.